Thiết bị phun nước áp lực cao

NGHIÊN CỨU THIẾT KẾ, CHẾ TẠO HỆ THỐNG THIẾT BỊ LÀM SẠCH TÔN VỎ TÀU

 BẰNG TIA NƯỚC ÁP LỰC CAO

Kỷ yếu Hội nghị Cơ khí chế tạo toàn quốc lần thứ  I/2009 của Bộ Khoa học và Công nghệ

 TỔNG QUAN

XNLH Ba Son/Tổng cục Công nghiệp Quốc phòng là doanh nghiệp Nhà nước hoạt động công ích trong quân đội, có chức năng sửa chữa và đóng mới các phương tiện thủy phục vụ công tác quốc phòng và kinh tế. Một mặt Xí nghiệp sửa chữa, đóng mới các loại tàu quân sự đảm bảo tính sẵn sàng chiến đấu cho các đơn vị quân đội hoàn thành nhiệm vụ, mặt khác thực hiện nhiệm vụ sửa chữa các loại tàu vận tải, các loại tàu chở dầu cho các công ty trong và ngoài nước.

Vị trí của XNLH Ba Son nằm ở trung tâm thành phố Hồ Chí Minh, giáp hai trục đường giao thông chính nối liền trung tâm thành phố với Cảng Sài Gòn và là đường chính ra xa lộ Hà Nội (Đại lộ Tôn Đức Thắng và Nguyễn Hữu Cảnh), bên bờ sông Sài Gòn - con đường giao thông thủy quan trọng có nhiều tàu vận tải cỡ lớn ra vào thuận tiện, nên thuận tiện cho việc sửa chữa, đóng mới các loại phương tiện thủy phục vụ kinh tế và quốc phòng ..., vì vậy các chất thải phát sinh trong quá trình sản xuất sẽ ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe nhân dân trong vùng và CBCNV của Xí nghiệp. Do đó đòi hỏi phải có đầu tư kinh phí thích đáng cho việc xử lý các chất ô nhiễm.

Là một đơn vị mang tính đặc thù chuyên ngành quân sự, trong quá trình hoạt động sản xuất, các xưởng thành viên của Ba Son đã và đang thải ra một lượng chất thải trong đó mang theo nhiều chất ô nhiễm, đặc biệt là các chất thải có chứa dầu, acid, khí freon, bụi, tiếng ồn...

Bình độ của Ba Son tương đối thấp, khi triều sông lên thường bị ngập nước ở một số khu vực sát bờ sông, gây úng và trộn lẫn với các loại nước thải. Do nằm sát bờ sông, bụi và khí độc hại được gió thổi bay vào trong trung tâm thành phố. Nước thải chưa được xử lý chảy trực tiếp ra sông Sài Gòn. Các chất thải khác đều có khả năng gây ô nhiễm rất lớn. Đây là nguồn đe dọa nghiêm trọng tới sức khỏe cộng đồng.

XNLH Ba Son có đội ngũ CBCNV, công nhân lành nghề, tận tâm nhiệt tình với công việc, được trang bị các máy móc tương đối đầy đủ, từng bước hiện đại. Khu sản xuất được xây dựng thoáng mát, rộng rãi. Thuận lợi trong việc sử dụng hệ thống điện lưới quốc gia, nguồn nước cấp từ hệ thống cấp nước thành phố. Diện tích đất trống trong khu vực Xí nghiệp còn rộng, đảm bảo sản xuất thuận lợi.

Hàng năm, XNLH Ba Son sửa hàng trăm tàu các loại, tải trọng từ 7.000t đến 10.000t và đóng mới 1-2 tàu.

CÁC PHƯƠNG PHÁP LÀM SẠCH TÔN VỎ TÀU

Hiện nay, trong ngành đóng tàu, công tác làm sạch bề mặt thép cho việc sơn chống ăn mòn cho vỏ tàu biển và các công trình công nghiệp xuất hiện các yêu cầu mới, đặc biệt là bảo vệ môi trường. Hiện tại, để làm sạch bề mặt thép đảm bảo cho lớp sơn bám dính tốt người ta sử dụng hai phương pháp chính:

- Phương pháp thủ công như gõ rỉ, đánh giấy ráp, chà đồng tới tiêu chuẩn St3.

- Phương pháp bắn cát/hạt Nix tới tiêu chuẩn Sa 2.5.

Có nhiều phương pháp làm sạch như làm sạch bằng thủ công, bằng máy bắn cát/Nix, bằng nước áp lực cao. Ở các nhà máy đóng tàu người ta sử dụng hạt Nix để làm sạch, đây là các hạt sắt, đá vôi và Silic oxít (xỉ đồng).

Phương pháp làm sạch thủ công mất nhiều thời gian công sức và chất lượng sạch bề mặt thấp, còn phương pháp làm sạch bằng cát/Nix là phương pháp dễ làm, dễ đạt được tới tiêu chuẩn Sa 2.5, song có một nhược điểm rất lớn là gây ô nhiễm môi trường, không khí, đất, nước.

Khi bắn hạt cát/hạt Nix, thông thường phải tiêu tốn khoảng 60-70 kg cát/ hạt Nix phụ thuộc vào bề mặt cần làm sạch.

Các hạt này trong quá trình bắn bị vỡ một phần bay vào không khí, song phần lớn cùng với rỉ sắt, sơn cũ rơi xuống tạo nên một bãi rác thải rắn ví dụ 1 nhà máy đóng tàu ở Khánh hòa, lượng chất thải này đã lên tới trên 600 ngàn tấn, việc xử lý chúng gặp rất nhiều khó khăn vì nếu chôn vào đất, các chất độc hại lẫn trong hạt chất thải sẽ ngấm vào nước gây ô nhiễm và ngộ độc rất lớn.

PHƯƠNG PHÁP GÕ RỈ

Gõ rỉ: là phương pháp thủ công, gây ồn, năng suất lao động thấp. Người ta dùng búa để đập sơn hoặc dùng máy mài để mài cho các lớp sơn bong ra khỏi lớp kim loại (vỏ tàu).

Bụi sơn, bụi rỉ sắt, tiếng ồn gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến người công nhân lao động và tới môi trường xung quanh.

CÁC PHƯƠNG PHÁP PHUN HẠT LÀM SẠCH

Các phương pháp phun hạt làm sạch:

              - Phun cát,

              - Phun bi thép,

              - Phun hạt Nix,

              - Phun nước với một phần cát.

Khi cần làm sạch bề mặt sắt thép khỏi lớp sét rỉ, sơn, v.v... người ta thường dùng máy bắn bi thép, các hạt thép (làm sạch vỏ tàu khi đưa lên đốc).

PHƯƠNG PHÁP BẮN BI THÉP

Bắn bi thép: dùng máy bắn các hạt bi thép.

Các máy kiểu hiện đại cho phép làm sạch bề mặt, thu gom bụi, thu hồi tái sử dụng bi và các hạt mài, không làm ô nhiễm môi trường.

Năng suất và chất lượng làm sạch bằng máy rất cao, giảm hẳn chi phí nhân công, tăng hiệu qủa kinh tế.

PHƯƠNG PHÁP PHUN CÁT

Phun cát: được thực hiện bằng cách phun dưới áp lực cao của một dòng khí loại cát đặc biệt dùng để phun làm sạch vỏ tàu. Khi phun vào vỏ tàu sẽ làm bung ra những cặn sơn, rỉ sắt.

Phun bắn cát làm sạch vỏ tàu gây bụi, tiếng ồn nghiêm trọng cho khu vực lân cận, đe dọa tới sức khỏe của người dân. Cát thải sau khi phun gây ô nhiễm môi trường.

Hệ thống tự động phun cát làm sạch tôn tấm được thiết kế nhằm làm sạch các loại tôn tấm dùng trong đóng mới và sửa chữa tàu thuỷ. Nó có thể làm sạch các lớp oxit sắt, sơn, dầu mỡ và bụi bẩn bám trên bề mặt tấm tôn. Đây là một thiết bị rất cần thiết trong công tác đóng mới và sửa chữa tàu thuỷ, hay bất kể công việc nào cần tới việc làm sạch tôn tấm với sản lượng lớn.

Hệ thống này bao gồm một buồng phun kín bằng tôn, một xe chở tôn, hệ thống hút và lọc bụi, hệ thống điều khiển tự động, cổng trục xếp dỡ tôn vào và ra khỏi hệ thống, hệ thống tải cát phế liệu. Toàn bộ chuyển dịch được điều khiển nhịp nhàng bằng hệ thống điện tự động.

Cát trong buồng phun sẽ được băng vít đẩy ra ngoài, còn bụi cát và bụi oxit... được hệ thống hút lọc sạch, không làm ô nhiễm môi trường.

Tại nước ta từ trước đến nay, các cơ sở đóng mới và sửa chữa tàu biển đều sử dụng cát là loại vật liệu đã bị các nước tiên tiến cấm sử dụng vì có lượng silic tự do cao, ảnh hưởng đến đường hô hấp do nguy cơ gây bệnh phổi silic. Trong quy trình phun bắn cát làm sạch vỏ tàu gây bụi, tiếng ồn nghiêm trọng cho khu vực lân cận, đe dọa tới sức khỏe của người dân địa phương, gây bệnh bụi phổi.

Lượng silic hít vào càng nhiều thì thời kỳ ủ bệnh càng ngắn và bệnh tiến triển càng nhanh.

PHƯƠNG PHÁP PHUN NƯỚC CÓ CÁT

Phun nước có cát: Công nghệ này bơm nước đồng thời với một lượng cát rất nhỏ (chỉ bằng 1/3 so với công nghệ cũ) vào vỏ tàu thuyền, bụi cát thải ra rất ít và đã hòa tan với nước nên rơi ngay tại chỗ.

Thiết bị phun điều khiển bằng tay, thường được nối với một ống dẫn mềm có chứa luồng chất lỏng nén (có thể ở dạng khí hoặc hơi nước) và một bình chứa hoặc một ống dẫn chất liệu sẽ được phun, với một bộ phận điều khiển bằng tay, (thanh gạt hoặc nút bấm), dùng để điều khiển luồng chất liệu sẽ phun và một bộ phận điều chỉnh cho phép phun theo ý muốn.

Loại này được sử dụng với sơn, sơn dầu, véc ni, dầu, chất liệu nhựa, vôi nước hoặc xi măng, bột kim loại, xơ rạ....hoặc đôi khi còn được dùng để phun luồng khí nén hoặc hơi nước, để lau rửa các bề mặt hoặc các bức tượng.

Các máy phun cát hoặc tương tự, thường có cấu tạo rất cồng kềnh, đôi khi còn được lắp thêm bộ phận nén; loại này thường được sử dụng để lau rửa hoặc tẩy rỉ các sản phẩm kim loại, dùng để làm ráp hoặc chạm khắc trên thuỷ tinh, trên đá.... thông qua việc phun các chất mài với tốc độ cao: cát, mạt kim loại, ...

Các thiết bị này thường được gắn thêm bộ phận lọc gió để khử bụi độc hại còn bám lại.

Nhóm này cũng bao gồm các thiết bị phun hơi nước, chủ yếu được sử dụng để rửa các sản phẩm bằng kim loại....v.v.

Khi vận hành máy phun, tiếng ồn giảm không ảnh hưởng đến khu dân cư bên ngoài, giảm thiểu ô nhiễm môi trường, lượng cát thải ít.

PHƯƠNG PHÁP PHUN HẠT NIX

Phun hạt Nix: hạt Nix là vật liệu có dạng hạt cấu thành từ sắt, đá vôi và SiO₂ trong quá trình luyện đồng. Hạt Nix có góc cạnh cứng, sắc, màu đen - sáng, độ cứng từ 6,7 - 7 Mohs, tỷ trọng là 3,6t/m³.

Do độ cứng của Nix cao hơn nhiều so với cát, kích cỡ hạt đồng nhất và có cạnh sắc, nên Nix có tác dụng làm tăng năng suất lao động lên gấp 2 lần trong việc làm sạch vỏ tàu và lượng nguyên liệu sử dụng giảm xuống chỉ còn 1/3.

Quá trình làm sạch vỏ tàu được thực hiện bằng cách phun hạt Nix dưới áp lực cao của một dòng khí. Khi hạt Nix bắn ra, dưới sự va đập rất mạnh, sơn, rỉ bị vỡ ra cùng hạt Nix. Một phần bay vào không khí, còn phần lớn còn lại rơi vương vãi xung quanh tàu được thu gom lại dưới dạng hạt Nix thải.

Hạt Nix màu đen nhánh, sau khi qua sử dụng mang theo các chất bẩn bám trên vỏ tàu như sơn, gỉ, các loại sinh vật... nên bụi Nix bay đến đâu thì môi trường ở đó bị nhuộm đen và tạo nên cảm giác rất bất an.

Tuy nhiên Nix đã qua sử dụng (Nix thải) chứa một tỉ lệ khá cao các chất tan trong dung môi hữu cơ (dầu và vụn sơn...) và các chất bị oxy hóa bởi chất hữu cơ.

Ngoài ra, Nix thải còn chứa một hợp phần rất đáng được lưu ý là các kim loại nặng, gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng. Phun hạt Nix làm sạch vỏ tàu gây bụi, tiếng ồn và đe dọa tới sức khỏe của người dân.

Hiện nay nhiều tàu biển được sơn các loại sơn có nhiều chất độc tố như chì, đồng, kẽm, thiếc, đây là các chất có trong thành phần sơn chống hà, sơn lót epoxy thông thường. Khi bị bóc ra khỏi thành tàu, vỡ vụn sẽ bị lẫn vào hạt Nix, lượng chất thải này hiện nay chưa có bất kỳ giải pháp hữu hiệu nào để xử lý. Đây là chất độc hại bảng A - loại nguy hiểm nhất trong danh mục chất thải nguy hại.

Ngoài ra, tàu thủy còn chở hàng ngàn loại hàng hóa, trong đó không ít các tàu chở hóa chất độc hại hoặc các chất phóng xạ. Các chất này bám vào lớp sơn cũ, khi làm sạch chúng được bắn ra lẫn vào xỉ thải dưới dạng các hạt rất nhỏ bay lơ lửng trong không khí hoặc lẫn vào xỉ thải phân tán theo nước phát tán khắp mọi nơi gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng.

Đây cũng là điều cảnh báo cho các nhà máy đóng tàu ở Việt Nam, nơi đang sử dụng các công nghệ làm sạch tương tự và các nhà quản lý phải sử dụng các công nghệ tiên tiến hơn, thân thiện với môi trường hơn để áp dụng cho ngành đóng mới và sửa chữa tàu ở Việt Nam nhất là khi chúng ta mới bắt đầu và có chủ trương đưa ngành đóng tàu thành một ngành công nghiệp mũi nhọn. Nhiều đề tài nghiên cứu tái chế các hạt làm sạch như sản xuất gạch để giảm số lượng hạt thải nhưng chưa giải quyết triệt để ô nhiễm.

PHƯƠNG PHÁP PHUN NƯỚC ÁP LỰC CAO

Để giải quyết các vấn đề ô nhiễm, ngày nay công nghệ phun nước siêu cao áp đã được sử dụng phổ biến trên khắp thế giới. Cấu tạo cơ bản hệ thống máy phun nước siêu cáo áp bao gồm:

- 01 động cơ diesel/điện truyền động cho 01 máy bơm nước cao áp.

- 01 đường ống cấp nước đầu vào,

- 01 hệ thống ống cao áp đầu ra và súng phun.

Áp lực các tia nước ra khỏi súng có thể lên tới 2500 bar, tuy nhiên do đầu súng có cấu tạo đặc biệt, các tia nước đi xuyên và xoay nên phản lực tác động lên người cầm súng phun nhỏ, đảm bảo an toàn lao động.

Người ta phân loại máy theo dải áp lực:

Máy cao áp: Từ 350-700 bar. Với dải áp lực này các lớp sơn rỗ tróc, hoặc dầu mỡ trên bề mặt sẽ được tẩy sạch.

Máy trung áp: Từ 700-1700 bar. Với giải áp lực này gỉ sắt, rỗ bề mặt kim loại, sơn thông thường cũ sẽ được tẩy sạch.

Máy siêu cao áp: Từ 1700-2800 bar. Với dải áp lực này toàn bộ lớp vật liệu bám trên bề mặt kim loại sẽ được tẩy sạch đưa bề mặt kim loại về trạng thái nguyên thủy ban đầu.

ƯU ĐIỂM

- Nước có mặt ở khắp mọi nơi, chiếm 3/5 trái đất, 2/3 cơ thể, dễ khai thác

- Thân thiện với môi trường, không độc hại, lượng chất thải nhỏ nên giảm tối đa chi phí sử lý chất thải.

- Không có bụi nên không làm ảnh hưởng đến môi trường, thiết bị máy móc xung quanh

- Không mài mòn, phá vớ cấu trúc bề mặt thép

- Dễ sử dụng ở những không gian kín, hẹp

- Rửa trôi tất cả các hạt bụi trong các hốc lõm và muối trên mặt thép triệt tiêu nguyên nhân gây ăn mòn từ trong ra.

- Ngoài ra, sử dụng hệ thống UHP sẽ loại bỏ được chi phí mua hạt nix/cát, chi phí vận chuyển đến, vận chuyển đi khỏi drydock, không phải lặp đi lặp lại việc nạp cát/nix vào thiết bị. Với phương pháp UHP chỉ cần mở 1 cái van là có thể làm việc ngay.

NHƯỢC ĐIỂM

- Bề mặt kim loại bị ẩm ướt

- Tạo rỉ cấp tính ngay sau khi khô bề mặt.

PHƯƠNG PHÁP XỬ LÝ

- Phương án 1: Sử dụng loại sơn đặc biệt cho phép sơn trên bề mặt thép rỉ vàng, độ ẩm 100%.

- Phương án 2: Khử ẩm, mài thủ công để loại bỏ hơi ẩm, loại bỏ rỉ cấp tính để đạt yêu cầu kỹ thuật của nhà sản xuất sơn.

- Phương án 3: Sử dụng thiết bị phun nước làm sạch kết với thiết bị hút chân không đảm bảo bề mặt thép sạch, khô, không bị oxi hóa đáp ứng yêu cầu kỹ thuật của sơn truyền thống.

Xét về yếu tố sinh bụi: theo một chương trình Nghiên cứu Đóng tàu quốc gia Mỹ thì số lượng bụi thải ra môi trường sẽ phụ thuộc vào các phương pháp làm sạch khác nhau theo đó thân thiện với môi trường là một đặc tính ưu việt rõ nét nhất của công nghệ làm sạch bằng nước:

Phương pháp làm sạch	Lượng bụi chì trong không khí (mg/m3)
Phun cát/nix trong buồng hở	13.439
Phun cát/nix trong buổng kín	3.015
Làm sạch bằng dụng cụ cầm tay	680
Phun rửa nước áp lực thấp	5
Phun nước siêu cao áp	8

ĐẶC TÍNH

Ta thấy rằng, sử dụng phương pháp phun nước áp lực cao sẽ làm giảm hàm lượng bụi chì trong không khí tới 1679 lần với phương pháp phun cát/nix.

Trong ngành công nghiệp tàu thủy, với phương pháp làm sạch bằng phun cát/nix như hiện nay, thông thường phải tiêu tốn khoảng 60 kg cát hoặc hạt nix phụ thuộc vào bề mặt cần làm sạch, sau khi làm sạch sẽ sinh ra thêm 1kg/m² chất thải bẩn như sơn cũ, rỉ sét, bụi bẩn, các chất độc tố…, lượng bụi bay vào không khí và rơi vãi khoảng 10 kg, như vậy lượng chất thải rắn nhà máy sẽ phải sử lý khoảng 51kg cho 1 m² làm sạch.

Khi sử dụng phương pháp phun nước áp lực cao, nước thải thu gom và xử lý rất dễ dàng (100 lít nước/m²), chất thải rắn như sơn cũ, rỉ sét, bụi bẩn…sinh ra khoảng 1 kg cho 1m² bề mặt xử lý.

Như vậy sử dụng phương pháp phun nước siêu cao áp sẽ làm giảm lượng chất thải rắn tới 51 lần so với phương pháp phun cát/nix hiện nay.

Như  vậy: Công nghệ phun nước siêu cao áp ứng dụng làm sạch bề mặt thép trong ngành sơn chống ăn mòn mang lại nhiều lợi ích và sẽ là công nghệ của hiện tại và tương lai.

HIỆU QUẢ

- Đạt được mục đích và hiệu quả kinh tế về làm sạch bề mặt, thỏa mãn các tiêu chuẩn quốc tế về độ sạch cho phép trước khí sơn.

- Hạn chế tối đa lượng chất thải rắn sinh ra trong quá trình thi công làm sạch, giảm thiểu chi phí xử lý chất thải rắn.

- Không sinh bụi nên không làm ảnh hưởng đến môi trường, thiết bị máy móc xung quanh.

- Tiết kiệm hàng triệu đồng ngoại tệ chuyển ra nước ngoài để mua hạt nix vì nước có ở khắp mọi nơi, dễ khai thác, dễ xử lý.

THIẾT BỊ  PHUN NƯỚC ÁP LỰC CAO

Phun nước áp lực cao: dưới áp suất cao của máy bơm (điện/diezel) nước được đưa qua các lỗ nhỏ ở miệng nòng súng, dưới áp lực lớn (đến 250MPa), các tia nước này khi va vào bề mặt kim loại sẽ làm bong, tróc các lớp rỉ sét, sơn trên bề mặt. vào vỏ tàu làm tróc lớp sơn, rỉ sét. Độ bóng đạt Sa 2-2,5.

Phương pháp này không gây ô nhiễm môi trường, không gây ồn, bụi. Rỉ sét, cặn sơn cùng với nước rơi ngay tại chỗ, chỉ việc lắng, lọc cặn bã đưa đi xử lý.

Bơm cao áp Jen Li (Đài Loan Trung Quốc)

Bơm cao áp Hammelmann (Đức)

 Thiết bị phun nước áp lực cao Hammelmann (Đức)

 Thiết bị phun nước áp lực cao Hammelmann (Đức)

Làm sạch vỏ tàu tự động bằng Con nhện Hammelmann

 Trên thế giới, ở nhiều nước đã ứng dụng công nghệ làm sạch tôn vỏ tàu bằng phun nước áp lực cao.

Bơm nước cao áp Uraca (Đức)

Bơm nước cao áp Uraca (Đức)

Thiết bị phun nước cao áp Densin Singaporre

Đây là công nghệ sạch, tuy nhiên giá thành rất đắt.

Các công ty Hammelmann (Đức), Den-sin (Đan Mạch-Singapore), Airblast (Đài Loan) đã chế tạo các thiết bị phun nước áp lực cao làm sạch tôn vỏ tàu.

Các thiết bị này cũng đang được chào bán tại Việt nam nhưng giá thành rất cao (thiết bị của hãng Hammelmann, hãng Den-sin, hãng Uraca, ).

NGÀNH ĐÓNG TÀU VIỆT NAM

Hiện nay, châu Âu đã không còn giữ được vị trí độc tôn trong công nghiệp đóng tàu nữa, mà đã chuyển dịch từ từ sang châu Á. Từ năm 2000, 80% thị phần công nghiệp đóng tàu của thế giới đã tập trung ở ba nước Nhật Bản, Hàn Quốc và Trung Quốc.

Việt Nam là quốc gia thứ tư tiếp nhận luồng dịch chuyển Âu sang Á này. Việt Nam hiện đang trở thành quốc gia có ngành đóng tàu uy tín trên thế giới. Việt Nam đón nhận được năng lực công nghiệp tàu thủy của thế giới là vì chúng ta có một đội ngũ hàng ngàn cán bộ, kỹ sư, công nhân lành nghề về đóng tàu được đào tạo ở Nga, Ba Lan, Đức... và có những nhà máy đóng tàu dọc theo bờ biển đất nước. Việt Nam đã sẵn sàng để tạo lên bước nhảy vọt trong lĩnh vực này.

Để phát triển công nghiệp tàu thủy, chúng ta cần nhiều yếu tố nữa. Nhật Bản, Hàn Quốc và Trung Quốc chiếm tới 80% thị phần đóng tàu thế giới nhưng năng lực đóng tàu của họ đã đạt tới mức bão hòa.

Trong khi đó ngành công nghiệp vận tải đường biển quốc tế đang bước vào chu kỳ thay thế một lớp tàu mới, cần có thêm các cơ sở đóng tàu mới để đáp ứng. Việt Nam đã được chọn là điểm tiếp theo vì lý do trên.

Ngành đóng tàu Việt Nam đã được đầu tư tương đối mạnh mẽ. Hiện nay, Việt Nam đã có thể tiếp nhận các đơn hàng đóng tàu quốc tế: tàu vận tải hàng khô, rời có trọng tải từ 10.000-50.000DWT. Trong tương lai sẽ tập trung vào việc đóng tàu container, tàu dầu...

Việt Nam phát triển công nghiệp đóng tàu vì đây là ngành mũi nhọn. Khi ngành này phát triển sẽ kéo theo các ngành công nghiệp khác: luyện kim, chế tạo máy, điện - điện tử, hóa chất...cùng phát triển.

Nước ta có bờ biển dài và vùng lãnh hải rộng lớn, phát triển được công nghiệp đóng tàu, chúng ta vừa có điều kiện phát triển kinh tế, vừa nâng cao an ninh quốc phòng vùng biển.

Đến năm 2010, Việt Nam sẽ trở thành cường quốc đóng tàu đứng hàng thứ 4 trên thế giới. Chất lượng tàu do Việt Nam đóng rất tốt, giá lại rẻ. Nước ta đã đóng những con tàu cỡ lớn tới hơn 100.000DWT. Nhu cầu tôn cần cho đóng tàu là rất lớn, nó kéo theo việc xử lý sắt thép, tôn đạt tiêu chuẩn để đóng tàu.

Ngành đóng tàu quân sự cũng từng bước được đầu tư, nâng cấp cơ sở vật chất, trang thiết bị hiện đại. Các loại tàu vỏ composite, vỏ hợp kim nhôm, vỏ thép cỡ đến 500t đang là thế mạnh của các nhà máy đóng tàu trong quân đội.

Với lực lượng cán bộ kỹ thuật được đào tạo cơ bản từ các nước Liên Xô (cũ), Ba Lan, Tiệp Khắc (cũ) cùng với dây chuyền sản xuất hiện đại được Quân đội đầu tư, hiện nay XNLH Bason đã đủ sức đóng những con tàu chiến thế hệ mới hoặc những con tàu vận tải đến 8.500DWT đạt tiêu chuẩn quốc tế.

NHỮNG NỘI DUNG KHCN CHỦ YẾU CỦA ĐỀ TÀI

- Nghiên cứu tổng quan công nghệ làm sạch tôn vỏ tàu bằng tia nước áp lực cao trên thế giới và trong nước, khảo sát, phân tích và lựa chọn phương án thiết bị phù hợp với điều kiện và yêu cầu của sản xuất đề ra.

- Xác định áp suất cần thiết để tẩy sạch sơn vỏ tàu, áp lực tia nước cần đạt tại mặt tiếp xúc.

- Lựa chọn các thông số công nghệ, thiết kế sơ bộ hệ thống thiết bị.

- Nghiên cứu công nghệ xử lý bề mặt tôn bằng dung môi và công nghệ sử dụng sơn gốc epoxy để sơn sau khi làm sạch bằng nước

          - Nghiên cứu tính toán, thiết kế hệ khung thiết bị, súng phun nước, bộ điều tiết áp, hệ ống dẫn nước, răc co, mặt bích, phin lọc cao áp, giá treo súng phun nước, cơ cấu di chuyển súng phun nước, hệ thống điện điều khiển và tủ điện.

- Nghiên cứu xây dựng các bộ quy trình công nghệ chế tạo, lắp đặt hệ khung thiết bị, nòng súng phun nước.

- Nghiên cứu xây dựng quy trình công nghệ lắp đặt, hướng dẫn sử dụng và quy trình công nghệ đảm bảo an toàn lao động trong vận hành thiết bị làm sạch tôn vỏ tàu bằng tia nước áp lực cao.

- Chế tạo và lắp ráp hoàn chỉnh 01 hệ thống thiết bị làm sạch tôn vỏ tàu bằng tia nước áp lực cao có áp suất 2500 bar, lưu lượng 20-25 l/min, độ sạch Sa 2.

NHỮNG KẾT QUẢ ĐÃ ĐẠT ĐƯỢC

Trong thời gian vừa qua, nhóm nghiên cứu của XNLH Ba Son đã hoàn thành được một số công việc.

Cụ thể là:

Hoàn thành xây dựng Thuyết minh đề tài và đã được phê duyệt.

Đã nghiên cứu công nghệ làm sạch tôn vỏ tàu bằng tia nước áp lực cao trên thế giới và trong nước, nghiên cứu, khảo sát, phân tích và lựa chọn phương án thiết bị phù hợp với điều kiện và yêu cầu của sản xuất đề ra, xác định áp suất cần thiết và áp lực tia nước cần đạt tại mặt tiếp xúc, lựa chọn các thông số công nghệ và thiết kế sơ bộ hệ thống thiết bị, tập trung nghiên cứu công nghệ sử dụng sơn gốc epoxy để sơn sau khi làm sạch bằng nước tính toán, thiết kế hệ khung thiết bị, thân nòng súng, phin lọc cao áp, bộ điều tiết áp, hệ ống nước, rắc co, mặt bích và hệ thống điện.

Đã nghiên cứu xây dựng các bộ quy trình công nghệ chế tạo, lắp đặt hệ khung thiết bị, thân súng phun nước, quy trình công nghệ lắp đặt thiết bị hướng dẫn sử dụng thiết bị và quy trình an toàn lao động trong vận hành thiết bị làm sạch tôn vỏ tàu.

Đã tổ chức 01 Hội thảo khoa học.

NHỮNG VẤN ĐỀ ĐANG NGHIÊN CỨU

Đề tài được thực hiện trong thời gian 24 tháng.

Ngoài những công việc đã hoàn thành, hiện nay nhóm nghiên cứu đang tiếp tục nghiên cứu công nghệ xử lý bề mặt tôn bằng dung môi để sơn vỏ tàu sau khi làm sạch bằng nước.

Tiếp tục nghiên cứu xây dựng các bộ quy trình công nghệ lắp đặt thân nòng súng, cơ cấu làm xoay nòng, cơ cấu đầu nòng, cơ cấu di chuyển súng, giá treo súng.

NHỮNG KHÓ KHĂN VÀ THUẬN LỢI TRONG QUÁ TRÌNH THỰC HIỆN

Ba Son từ 2005 trở lại đây, hàng năm chủ trì 4-5 đề tài NCKH từ cấp Tổng cục đến cấp Bộ Quốc phòng. Mỗi năm có khoảng 20 sáng kiến cải tiến kỹ thuật làm lợi cho đơn vị hàng tỷ đồng. Tuy nhiên chưa trực tiếp tham thực hiện đề tài cấp Nhà nước.

Đây là lần đầu tiên đơn vị và cá nhân tham gia chủ trì thực hiện đề tài cấp Nhà nước nên không tránh khỏi bỡ ngỡ về thủ tục, quan hệ, hồ sơ, giấy tờ.

Thuận lợi: được sự quan tâm của các cơ quan chức năng trong và ngoài quân đội, sự chỉ đạo sâu sát của lãnh đạo đơn vị trong việc tổ chức phối hợp thực hiện. Được mở rộng quan hệ, được tiếp xúc với các cơ quan KHCN của Nhà nước, học hỏi thêm được nhiều kinh nghiệm trong công tác nghiên cứu khoa học. Đặc biệt là sự động viên và hướng dẫn tận tình của Ban Chủ nhiệm Chương trình KC.05 và văn phòng Các chương trình KHCN trọng điểm cấp Nhà nước.

KIẾN NGHỊ

XNLH Ba Son là đơn vị luôn thực hiện tốt công tác NCKH, các đề tài được đảm bảo đúng tiến độ và thực hiện với kết quả tốt, việc sử dụng kinh phí NCKH luôn chấp hành nghiêm chỉnh theo các quy định.

XNLH Ba Son luôn mong muốn nhận được sự giúp đỡ về chuyên môn nghiệp vụ cũng như hỗ trợ về kinh phí của các cơ quan KHCN trong và ngoài quân đội, đặc biệt là Bộ KHCN trong việc triển khai công tác nghiên cứu khoa học./.