1. Khái quát
Bài viết này tập trung vào các đặc tính của việc phân tích rủi ro được áp dụng đối với việc xác định các rủi ro
của các hành vi
vi phạm pháp luật xảy ra trong việc bảo vệ cơ sở hạ tầng quan trọng. Nó cho thấy khả năng
kết nối các phân
tích rủi ro trong việc xem xét thực tế
các rủi ro cá nhân, bao gồm đánh giá
yếu tố con người và tầm quan trọng của việc đánh giá ảnh hưởng.
2. Mở đầu
Con người và hành vi của con người
được hình thành chủ
yếu bởi sự sợ hãi về cuộc sống của họ, cuộc sống của những người thân yêu và cảm giác về mối đe dọa đến tài sản. Động lực của con người muốn được sống trong một
môi trường an toàn và ổn định được xác định
trên cơ sở (giữa những
người khác) của
sự hỗ
trợ của tháp Maslow về nhu cầu, nó có nhu cầu về an toàn
theo các nhu cầu sinh lý và ngay lập tức ở các mức độ cơ bản của các nhu cầu bậc
thấp về
động cơ thúc đẩy hành vi con người. Nếu chúng ta đặt lý luận này
vào một mức độ nhất định để đạt được
trình độ công nghệ và vật liệu, kể cả mức độ kiến
thức, có thể dẫn ra rằng việc tạo
ra môi trường an
toàn ổn định có một ý nghĩa rất quan trọng đối với hành vi của con người theo thời gian và
không gian. Liên quan đến vấn đề này, vấn đề lợi ích của mỗi cá nhân được bảo đảm tuân theo các
mức độ an toàn
riêng
biệt tùy thuộc vào mức độ kiến thức cần thiết để duy trì
nhu cầu cá nhân được sống an toàn. Nhu cầu này, ở đây là mức độ, được
xác định bởi mỗi cá nhân, và do đó không thể nói về sự an toàn ổn định vững
chắc trong một xã hội, mà ở
đó mỗi cá nhân luôn luôn là một
thành phần cơ bản với khả năng của một nền dân
chủ xác định. Quy trình
đàm phán chịu ảnh hưởng bởi những ý tưởng và
động lực của mỗi cá nhân, trong khi chúng ức chế nhu cầu
an ninh của họ về
giải quyết các nhu cầu khác của mình, không thể
bình thường hóa và giải quyết cơ học với tính
đa dạng của chúng. Các quá
trình liên kết với động cơ của con người không thể nắm bắt được chính xác, tuy nhiên người ta vẫn đang tìm kiếm các phương pháp sáng tạo hoặc ứng dụng các công cụ đã được chứng minh đã được sử dụng
trong cấu trúc
của các ngành khác đã được
áp dụng vào lĩnh vực mà trước đây chưa được sử dụng. Mục tiêu của các phương pháp này ít
nhất được tinh
chỉnh một phần và việc xác định các
rủi ro liên quan đến
các kịch bản tố tụng, ở đây là các hiện tượng của
hành vi con người.
Nếu chúng ta tiếp
tục duy
trì hoạt động của con người tập trung
vào an toàn (tình
trạng của hệ thống, mà ở đó xác suất xuất hiện tổn thương được
bảo vệ là chấp nhận
được), có thể
thấy rằng, ý nghĩa
của từ an toàn chỉ được hiểu như là
một phân đoạn nhất định thỏa mãn sự định hướng chuyên
nghiệp của tổ chức vừa công bố về vấn đề này tại các cuộc họp hoặc hội nghị, và nhiều
khi sự an toàn của các phân đoạn khác không được
coi là quan trọng như là sự
tập trung hay quản lý giáo
dục của tổ chức. Các phân đoạn tự
nhiên khác
bị gạt ra ngoài lề, do ít quan trọng hơn. Trong
khi ở đây đặc tính phức tạp của sự an toàn bị bỏ qua, trong đó
không thể nói rằng, phần này quan trọng hơn phần kia, chỉ đề cập đến vấn đề tổ
chức như thế nào và quản lý thế nào để hỗ trợ lĩnh vực an ninh kinh tế này. Nó cũng tương ứng với các
giải thích khác nhau về an ninh, khi mà thỉnh thoảng có những bất đồng giữa
kỹ thuật với nhân văn. Hành
vi ăn trộm hay khủng bố là một hành vi thể chất, dưới
ảnh hưởng của động cơ tinh thần của mình điều khiển thiết
bị kỹ thuật, và ở đây một mặt lĩnh
vực được đại diện như là khoa học nhân văn, một mặt là khoa học
kỹ thuật. Sự phức tạp về an ninh xuất phát từ thực tế là nó là một tập hợp các biện
pháp bảo vệ và phát triển của hệ thống
của con người, tức là bảo vệ và phát
triển lợi ích được
bảo vệ. Nó cũng liên hệ tới sự an toàn (an ninh), đó là trạng thái của hệ thống con người, trong khi với
xác suất gây thương tích là chấp nhận được đối với
lợi ích được bảo
vệ. Ở đây chúng ta sẽ mô tả các khả năng áp dụng các phương pháp đã được
kiểm chứng được sử dụng để đánh giá các rủi ro về công nghệ và các
rủi ro về quản lý, và cũng để đánh giá các rủi
ro này, mà có thể chúng được
gọi là rủi
ro của cơ sở hạ tầng quan trọng về
mặt bảo vệ thể chất.
Trong các hệ thống
con của an ninh nội địa liên quan đến sự bảo vệ cơ sở hạ tầng quan trọng có thể nói về một số định hướng tùy thuộc vào tác giả. Ở đây chúng
ta có thể sẽ gặp phải vấn đề di dân không kiểm soát được và tình hình tội phạm
phát triển nhanh chóng, sự gia tăng các tổ chức tội phạm, khủng bố, xung đột chính trị,
kinh tế hoặc tình hình xã hội trong nước,
các cuộc tấn
công chống lại hiến
pháp, sắc tộc, tôn giáo hoặc
tình trạng bất ổn dân sự. Các
nguồn khác, mà việc phân loại cụ thể các mối đe dọa an ninh
sẽ được xác định
bởi các cơ quan chức năng của Tổng
cục II/BQP và của Bộ Công an, trong
số các mối đe dọa an ninh đặc biệt quan trọng
nhất là khủng bố,
tội phạm có tổ chức, các mối đe dọa
không gian mạng, chủ nghĩa cực đoan
và an toàn hàng
không dân dụng. Ngày nay người ta hay nói đến cái gọi là
mối đe dọa bất đối xứng. Người
ta đề cập đến hoạt động của các lực lượng chiến thuật hay chiến dịch nhỏ chống lại các vị trí xung yếu, mà
mục đích của chúng là đạt được hiệu quả không cân xứng. Hiện nay người ta đã đưa ra 6 loại hoạt
động được coi là mối đe dọa không đối xứng,
đó là vũ khí nguyên
tử, vũ khí hóa học và vũ khí
sinh học, chiến tranh mạng, hoạt động lật đổ và
khủng bố.
Nói chung, cộng đồng chuyên nghiệp đồng ý rằng
mối nguy hiểm hiện nay thuộc về chủ nghĩa khủng
bố, cực đoan, tội phạm có tổ chức
và hình sự, khi mà dấu hiệu của các mối
đe dọa này đan quyện vào nhau. Một cách tổng quát
có thể gọi những yếu tố này là những hoạt
động bất hợp pháp. Khi đánh giá và phân tích các mối nguy
về vấn đề an ninh của cơ sở hạ tầng quan trọng chúng ta quan tâm đến các hoạt động bất hợp
pháp của những cá nhân phạm tội trên cơ sở tâm lý và động
lực của họ gây ra. Vì thế việc đánh giá
sẽ liên quan đến phần lớn các mối quan tâm, vì hầu hết các quá trình phạm tội và ở đây không thể vì lý do không hiểu được những tư
duy của con người mà thiết lập kết quả chính xác, vì nó
xảy ra trong quá trình phân tích, ví dụ an toàn trong các cơ sở công
nghiệp.
Nguy cơ phụ thuộc vào yếu tố làm giảm các rủi ro, các biện pháp bảo vệ, hoặc nói cách khác phụ thuộc
vào sự đổi mới hệ thống bảo vệ, mà chúng
ta có thể làm giảm nguy cơ này
và phân chia nó. Rủi
ro là một sự không chắc chắn nhân với hậu quả không mong muốn và có thể dẫn ra rằng "nguy
cơ" là xác suất của các hiệu ứng
cụ thể, xảy
ra trong một khoảng
thời gian cụ thể hoặc theo điều kiện cụ
thể. Nguy hiểm là
tính chất của vật thể, hoặc tình huống với tiềm năng tạo nên thiệt hại.
An ninh có thể được định
nghĩa một cách tổng quát như là
sự mô tả tổng hợp của các yếu tố quyết định, cần được duy trì
trong những giới hạn chấp nhận được,
hoặc cũng có thể là tình trạng an
toàn, khi đó việc xuất hiện các tổn
thương của cuộc sống và sức khỏe con
người, tài sản, môi trường sống,
xã hội và cơ sở hạ
tầng quan trọng có khả năng
chấp nhận được.
3. Thủ
tục phân tích rủi ro được áp dụng để bảo vệ cơ sở vật chất của cơ sở hạ tầng quan trọng
Khi đánh giá
việc bảo vệ kết cấu hạ tầng quan trọng cần phải xác định chuỗi "nguy hiểm - nguy cơ - thiệt hại
– tổn thất".
Hình 1. Quá trình quy nạp
Tiếp
theo là việc xác định phương pháp thích hợp phân tích
và tính toán rủi ro, bao gồm cả kiểm chứng kết quả. Sau đó đánh giá rủi ro theo mức độ, chúng ta chọn giải pháp tối
ưu để giảm thiểu đến mức thấp nhất các rủi ro và giới thiệu các biện pháp mới (kỹ thuật hoặc tổ
chức), đào tạo nhân viên, có
thể bổ sung cơ chế bảo hiểm và chấp
nhận những rủi ro cần thiết chấp nhận được. Trong giai đoạn cuối cùng tiếp
theo là việc đề xuất tối ưu hóa cơ sở hạ tầng doanh
nghiệp với việc đảm bảo an toàn tối đa. Bằng những phương pháp đánh giá nhắm vào các rủi ro của cơ sở hạ tầng quan
trọng đối với các hành vi vi phạm pháp
luật sẽ là phương pháp xác suất, phán xét kỹ thuật, sự tương tự và
mô hình.
Sau khi được
lựa chọn các biện
pháp để tối ưu hóa hệ thống sẽ được đưa vào thực
tế, tiếp theo sự đánh giá rủi ro, trong đó bao gồm theo dõi
rủi ro, xem xét và đánh giá lại rủi
ro và tùy biến đánh giá rủi ro bằng những thay
đổi xảy ra theo các điều kiện mới.
Việc thực hiện thành
công quá trình quản lý rủi ro đòi hỏi phải có sự phân chia trách nhiệm
theo mô hình "Kế hoạch - Thực hiện - Kiểm
tra - Hành động".
Khi đánh giá dự án sự an toàn cơ sở hạ tầng quan trọng hoặc của tổ chức chúng ta
phải trải qua ba giai đoạn.
Trong giai đoạn thứ nhất chúng ta phải xác định tình trạng hệ thống,
tình trạng môi trường và xây dựng các ý định và chính sách an ninh của tổ chức. Trong giai đoạn thứ hai chúng ta tiếp
cận việc phân tích rủi ro và
sau đó là giai đoạn thứ ba, trong
đó lập kế hoạch thực hiện và xây dựng các hướng dẫn và quy định.
Hình
2. Sơ đồ khối – sự liên tục của các mối nguy và rủi ro
Phân tích và đánh giá
rủi ro là những thủ tục được sử dụng cho nhu cầu quản lý và tạo nên các cơ sở cho
quá trình ra quyết định. Để phân tích và đánh
giá rủi ro trong thời gian hiện nay có rất nhiều phương
pháp có sẵn và các công cụ phần mềm. Về các mục tiêu
yêu cầu đầu
tiên là đánh giá
liệu ở đây các giả định của các phương
pháp xác định đã được thực hiện, sau đó đánh giá xem các
thông tin và dữ liệu có sẵn có dự đoán được giá trị về phương diện rủi ro và xem các dữ liệu này được áp dụng đối với
các phương pháp được lựa chọn.
Sau đó, chỉ có thể tiến hành tính toán. Giải thích kết
quả tính toán có
thể được thực hiện theo nội dung được xác định bằng
phương pháp, kể cả bằng sáng chế
cá nhân và bằng sự phán quyết của lãnh đạo giàu kinh
nghiệm và kiến thức chuyên môn. Mỗi phương pháp phân tích rủi ro khác nhau chỉ là một
công cụ hỗ trợ của người đánh giá, mà họ cũng dựa trên kinh nghiệm thực tế của mình, các quy định và các
số liệu thống kê. Đây là điều có lợi, nếu như sự phân tích rủi ro liên quan đến nhiều người đánh giá, nhằm mục đích so sánh và
đánh giá kết quả.
Hình
3. Phương pháp đánh giá rủi ro
Để giải quyết
vấn đề phân tích
rủi ro tại cơ sở hạ tầng quan trọng người ta đã chọn các bước
bao gồm các quy định phân tích tình hình hiện
tại và đề xuất hành động phòng ngừa.
Bước đầu tiên là xác
định tài sản cần được bảo vệ. Tiếp theo trước những gì đã được bảo vệ
(tấn công, bắt cóc, trộm cắp, cháy nổ) và
làm thế nào để đảm bảo công tác bảo vệ. Cần
phải đánh giá xác suất lớn như thế nào trong trường hợp cụ thể (vị trí, thời gian, con người, hoàn cảnh xung quanh, v.v...)
để xuất hiện hậu quả và tốn kém như thế
nào có thể xảy ra? Mỗi
phương pháp hiện có
để xác định rủi ro đã được tạo ra
đối với một vấn đề cụ thể. Như đã đề cập, phương pháp để phân tích và đánh giá rủi ro có rất nhiều và ngày càng nhiều thêm. Những
phương pháp này có thể được áp dụng thậm chí đối với cả các đối tượng
khác, tuy nhiên nó luôn giữ được mục
đích ban đầu. Tiêu chí để lựa chọn
các phương pháp là sự có mặt của chúng và
việc mở rộng ứng dụng của chúng trong thực tế an ninh hiện nay. Nhìn chung có thể suy ra rằng, phân tích những rủi
ro đối với những hành vi trái
pháp luật có thể được thực hiện theo thứ tự:
- Xác định ranh
giới phân tích rủi ro
- Xác định các
tài sản và giá trị các tài sản (để định hướng phân tích)
- Xác định các rủi
ro và rủi ro mô phỏng
- Đánh giá rủi
ro, hậu quả và xác suất của sự kiện
- Giảm thiểu rủi
ro
Giới
hạn phân tích rủi ro là ranh giới
phân chia các tài sản, chúng sẽ thuộc vào quá trình phân tích,
từ tài sản của người
khác. Khi xác định
ngưỡng phân tích người ta dựa trên các mục tiêu của chính sách quản lý,
thậm chí từ chính sách an ninh của cơ sở hạ tầng quan trọng. Xác
định tài sản là tạo ra một nhóm tất cả các tài sản nằm trong phạm vi ranh giới của phân
tích rủi ro, được thể hiện
về mặt kinh tế bằng giá trị. Liên quan đến vấn đề này
sự giảm rủi ro, khi mà rủi ro cần phải được giảm thiểu đến mức độ nhất định, khi
mà chỉ tiêu để giảm nguy cơ trở
nên không cân xứng khi so sánh với hạn chế rủi ro tương ứng trên (nguyên
tắc ALARA), đó là từ góc độ kinh tế chi phí để tối ưu hóa các
hệ thống nên ở khoảng 10% giá trị tài sản, trong trường hợp đặc biệt
có thể đến 15%. Đánh giá giá trị tài sản
được dựa trên giá trị thiệt hại gây ra bởi sự phá hủy hoặc
mất mát tài sản. Thông thường, khi thiết lập giá trị
tài sản người ta dựa
trên đặc điểm kinh tế của nó, nó cũng
có thể là đặc điểm hiệu quả (nếu
như tài sản cung cấp tốt việc xác định lợi nhuận hoặc
lợi ích khác). Tiếp theo việc xác
định rủi ro, chúng sẽ được thực hiện để việc lựa
chọn có thể đe dọa ít nhất một tài sản. Để rõ ràng hơn, ở đây xác định rủi ro cũng có
được mô hình hóa. Mỗi rủi ro được đánh giá theo từng tài sản riêng
biệt. Trước hết nên tiến hành một
phân tích rủi ro có định hướng đối
với việc quyết định tiếp theo về sự
lựa chọn phương pháp đối cho
sự phân tích rủi ro lớn riêng biệt sau đó của cơ sở hạ tầng quan trọng cụ thể.
Trước hết cần tiến hành phân tích rủi ro có định hướng
với mục đích để đánh giá, trong
đó đối tượng là rất quan trọng về
khía cạnh cơ sở hạ tầng quan trọng và nó được tạo nên bởi những rủi ro đáng kể. Đối với
các đối tượng này sau đó sẽ tiến hành phân tích rủi ro chi tiết,
mà nó sẽ được đề cập thêm. Mặc dù nó là một thủ tục có thể thích hợp nhất, tuy
nhiên không thể phủ nhận rằng đó là một quá trình lâu dài và tốn kém. Tiếp theo là đánh giá chi tiết những
rủi ro với việc xác định tiếp
theo thứ tự của chúng theo mức độ quan
trọng của chúng ảnh hưởng đến tài sản của cơ sở hạ tầng
quan trọng, có liên quan đến việc giảm thiểu các rủi ro nghiêm trọng nhất, mà chúng không
vượt quá giới hạn
chi phí cho phép.
Hình
4. Áp
dụng phân tích rủi ro để ĐGRR được xác định và các mối
nguy hiểm
Khi phân tích rủi ro riêng biệt chúng ta dẫn
ra rằng phương pháp phân tích rủi ro theo cách khác,
có thể được chia thành phân
tích định tính, bán định
lượng và định lượng. Phương pháp định tính được đặc trưng bởi những rủi
ro được thể hiện trong một
phạm vi nhất định (ví dụ được
đánh dấu <1 đến 10>, hoặc xác định xác suất xảy
ra <0; 1> hoặc bằng lời nói). Mức độ được xác định thường bằng trình độ
ước đoán của chuyên gia (cảm tính). Phương pháp bán định lượng bổ sung cho đánh giá định tính bằng các giá trị
điểm. Mục đích là để tạo ra một
thang điểm chi tiết và khả năng xác minh ranh giới các đối tượng là cao
hơn so với phân tích định tính.
Phương pháp định tính đơn giản hơn và
nhanh hơn, nhưng nó mang tính chủ quan nhiều
hơn. Phương pháp định lượng thường
dựa trên các tính toán rủi ro toán
học theo tần số xuất hiện nguy cơ và tác động của
nó và nó chính
xác hơn nhiều. Cả hai cách đều có thể giải quyết phân tích rủi ro của cơ sở hạ tầng quan trọng
một cách tổng thể và điều quyết định
là khi lựa chọn phương pháp, đặc biệt là mục tiêu, chúng được thay thế bằng cách sử dụng phân tích rủi ro, bao gồm
cả mục đích, đối với người được chỉ định để phân tích và khối lượng đầu tư.
Tuy nhiên trong thực tế, có thể xác định được rằng các phương pháp bán định lượng và định lượng
không được áp dụng nhiều khi đánh giá rủi
ro trong lĩnh vực bảo vệ thể chất.
Điều này chủ yếu là do tính phức
tạp của các phương pháp này được dẫn ra từ thực tế rằng, những người quản lý an ninh tại những nơi được gọi là nguy cơ
của các hành vi trái
pháp luật có xu hướng đã được đào tạo
về pháp lý an ninh nhiều hơn so với đào tạo đặc tính kỹ
thuật an toàn, hay đặc tính khoa học tự nhiên. Do đó không thể định nghĩa chính xác
bằng số học ví dụ số lượng ước đoán, giống như giới hạn độ bền của các chi tiết máy, có thể đối với mục đích bảo vệ thể
chất đề xuất phương pháp bán định lượng,
trong đó chỉ số được thiết lập bằng ước tính, nhưng bằng ước tính chuyên nghiệp
và sự giải thích của nhà nghiên cứu
và đã được kiểm chứng bởi kiểm toán viên. Sự phù hợp là kết hợp nhóm đánh giá rủi ro cả về mặt kỹ thuật
lẫn chuyên ngành giáo dục nhân văn.
Quay trở lại
các thủ tục tổng quát phân tích rủi ro của cơ sở hạ tầng quan trọng có
thể khẳng định rằng, trước hết cần tiến hành định hướng,
phân tích rủi ro sơ bộ với mục
đích xác định tài sản quan trọng và lựa
chọn các phương
pháp phân tích và
thường dưới dạng
phân tích định tính và sau đó phân tích chi tiết có thể
là định tính, bán
định lượng hoặc định lượng, theo
khả năng và nhu cầu của các nhà đánh giá (luôn
luôn tốt hơn để thực
hiện phân tích nhiều hơn bởi
các chuyên gia độc lập, như đã đề cập ở trên).
Sau khi phân chia
cơ sở hạ tầng quan trọng thành các cụm
nhỏ (tài sản) và thiết lập
phân tích định hướng (định lượng) có
thể thực hiện để xác
định rủi ro trong một đơn vị nhỏ hơn cho trước. Xác định
rủi ro có thể được thực hiện bằng
cách tự đánh giá, nếu như kinh nghiệm
và thực hành cho
phép hoặc có thể sử dụng một số phương
pháp liên quan đến đánh giá nhiều hơn,
chẳng hạn phương pháp Brainstor (động não), phương pháp Delphi (phương
pháp phỏng vấn mục
tiêu), xu hướng ngoại suy, phương
pháp kịch bản, phương pháp
Heuristic, thảo luận bảng, phương
pháp tương tự, phương pháp so
sánh và các phương pháp khác.
Khi xác định rủi ro chúng ta lần
lượt trên cơ sở thiết lập các mục tiêu và trước tiên xác định các rủi ro về
thủ tục, tức là tìm
kiếm các rủi ro gây ra bởi yếu tố con người và
những rủi ro này được coi là nhiều nguy hiểm
hơn so với
các nguy cơ sau đó được xác định về cấu trúc (xây dựng), trước hết tác động
bởi lỗi kỹ thuật, hoặc cấu trúc. Ví dụ như việc đánh giá sự mất
an toàn của cơ sở hạ tầng quan trọng có thể dẫn đến việc đánh giá rủi ro xuất
hiện ở phạm vi bên ngoài và bên trong cơ sở hạ tầng quan trọng, trong các
giai đoạn tiếp theo của việc xác định rủi ro của hệ thống bảo vệ
truyền thống và hệ thống bảo vệ cơ học, nguy cơ mất an toàn điện và điện tử, rủi
ro của sự bảo vệ chế độ, bảo vệ thể chất, bảo hiểm và các rủi ro còn lại.
Khi xác định rủi ro của việc bảo
vệ người và tài sản trong cơ sở cơ sở hạ tầng quan trọng về thủ tục tái tìm kiếm các rủi ro xuất
hiện trong quá trình cụ thể phát sinh
trong quá trình kinh
doanh và môi trường
cụ thể. Ví dụ từ sự tức giận của nhân viên hoặc khách hàng sẽ mang vào cơ sở hạ tầng
quan trọng chất nổ, gây tổn hại các sản phẩm mà về mặt ý nghĩa nó gây tổn hại đến uy tín của công ty v.v... Vì
vậy với mục đích có thể nắm
bắt tất cả các biến thể của rủi ro chúng ta sẽ đánh giá và phân loại
chúng thành nhóm thủ tục và cấu trúc, và sau đó trong
các tiểu biến thể này loại chúng ta thực
hiện cả việc đánh giá những rủi
ro này với sự chú ý rằng những rủi ro về thủ tục nhiều nguy hiểm hơn so
với những nguy cơ về cấu trúc.
Khi đánh giá quá
trình rủi ro về lĩnh vực bảo vệ con
người và tài sản (an ninh) trong các cơ sở hạ tầng quan trọng chúng ta
có thể sử dụng cả một số phương pháp điểm (ví dụ như FMEA), thường chỉ được sử dụng khi đánh
giá rủi ro công nghiệp đối với rủi ro về cấu trúc. Lựa chọn các phương pháp sử dụng
chỉ là một khuyến nghị liên quan đến các
chi tiết cụ thể về cái gọi là bảo vệ thể chất của
cơ sở cơ sở hạ tầng quan trọng. Cho
đến nay phần lớn việc xác định rủi ro của sự bảo vệ thể chất vẫn
chỉ được đánh giá về mặt chất lượng,
tức là bởi một bài bình luận, trên cơ sở kết quả của phương
pháp định tính (WHAT
IF, SWOT) hoặc hoàn
toàn không sử dụng các phương pháp nào, mà chỉ bằng các
bài bình luận trên cơ sở nhận định thực
tế việc đánh giá. Đối
với rủi ro cấu trúc,
cụ thể là trong quá
trình công nghệ người ta đã sử dụng
các bảng, như là giới hạn của sự mệt mỏi,
giới hạn độ bền, giới hạn của bất cứ điều gì, và họ có thể dựa
trên cơ sở các giá trị đo lường và tính toán để chỉ định một chỉ số ước đoán cụ thể và tương tự.
Đối với hành vi trộm cắp chúng ta không thể xác định
từ các bảng giá trị chỉ số chính xác, bởi vì không thể đo lường sự
bất mãn của nhân viên mang chất nổ đến cơ
sở hạ tầng quan trọng, nhưng
chúng ta có thể ước tính các chỉ số này từ số liệu thống kê và thực tế, đúng theo phương pháp bán định lượng.
Có thể nói rằng, rủi ro về cấu trúc có thể
xác lập được chỉ số chính xác (ví dụ
bằng cách sử dụng bước đột phá an toàn) và không một thủ tục nào kể cả
lý do, tại
sao bằng cách nào đó việc sử dụng các phương pháp điểm định
lượng đối với rủi ro cấu trúc lại kém chính xác hơn. Mặc dù vậy, việc đánh giá rủi ro thủ tục bằng phương
pháp bán định
lượng được thực hiện
với một mức độ nhất định trên cơ sở kỹ
thuật, cá nhân và kiến thức thực tế, chúng ta thừa nhận ở đây một mức
độ sai lầm nhất định. Sử dụng phương pháp
điểm bán định
lượng đối với rủi ro thủ tục sẽ ít
chính xác hơn, nhưng khoảng kết quả sẽ chắc chắn chính xác hơn so với việc chỉ dùng lời nhận xét
để đánh giá, như hiện nay đang xảy ra. Từ quan điểm thực tế có thể sử dụng phương pháp
bán định lượng
đối với rủi ro quá trình so sánh
với việc sử dụng con dao nhà bếp để nới lỏng các ốc
vít chữ thập. Con dao là một công cụ không được sử dụng để nới lỏng các ốc vít, nhưng nếu như chúng ta không có một công cụ nào
khác, nó sẽ đáp ứng mục đích của mình với
một số hạn chế tiện nghi đối với một số
loại ốc vít cũng như con dao này.
Tương tự như vậy có thể sử dụng phương pháp đánh giá rủi ro được sử
dụng cho các mục đích khác như một công cụ với thực
tế là chúng ta sẽ nhận ra sự không tiện nghi xác định.
Để phân tích rủi ro ví dụ có thể sử dụng các phương pháp xác
định rủi ro, cụ thể là ứng
dụng phương pháp đồ họa mô hình phân tích rủi
ro. Ví dụ áp dụng phương pháp "cây
lỗi" (FTA), hoặc phương pháp hoặc
"xương cá", hay còn
gọi là sơ đồ Ishikawa của các nguyên nhân và hậu quả. Để tính toán, đánh giá xác định rủi
ro có thể đề
xuất phương pháp "thất bại và tác
động của chúng" (FMEA). Giải pháp được
nắm bắt trước tiên bằng quy trình về khía cạnh quá trình xảy ra
trong các hệ thống và trong các hệ thống
con của cơ sở hạ tầng quan trọng và bằng quá trình tiếp
theo về khía cạnh cấu trúc, đó là sự bảo vệ xung quanh, bảo vệ phần vỏ bọc
của các tòa nhà, bảo vệ không gian và bảo
vệ đối tượng. Kết quả của sự phân tích này còn
được đánh giá bằng "nguyên lý
Paretov 80/20" và được biểu
diễn bằng "đường cong Lorenz". Kết quả của sự phân tích này được xác minh bằng các tính toán tiếp
theo theo phương pháp "đồng dạng". Nói chung toàn bộ quá
trình phân tích rủi ro của sự bảo vệ thể chất của cơ sở
hạ tầng quan trọng có thể được tóm tắt như sau:
1. Xác định các đặc tính nguy hiểm và
các mối nguy khi sử dụng các phương pháp
sàng lọc để xác định các yếu tố đặc
trưng và xác minh
chúng.
2. Phân chia hệ
thống thành các đơn vị nhỏ hơn. Xác định tài sản. Đánh giá sơ bộ chất lượng.
3. Định hướng sơ bộ phân tích rủi ro và lựa chọn
phương pháp.
4. Xác định rủi ro và mô hình hóa các rủi ro đối với quá
trình và phương pháp tiếp cận cấu trúc
và xác định ngưỡng chấp nhận đối với sự tương tác của những
rủi ro cá nhân.
5. Đánh giá rủi ro bằng phương
pháp định lượng hoặc phương pháp bán định
lượng đối với các
vấn đề ưu tiên và mục đích. Các kết
quả sau đó được so sánh theo sự chấp
nhận được (ví dụ như một theo định lượng và hai hoặc nhiều hơn theo bán định lượng, hoặc bổ sung thêm phương pháp trong phần
mềm).
6. Đánh giá rủi ro bao gồm những hậu quả
đặc trưng và tính
toán của chúng. Sau đó, xác định xác suất và tính
toán chúng kể cả xem xét sự tương tác.
7. Số liệu
thống kê có sẵn
so sánh với kết
quả của một số phân tích. Chọn những rủi
ro được xác định, mà chúng đã được đánh
giá như là sự nghiêm trọng nhất
trong một số phương pháp cũng như trong các dữ liệu thống kê.
8. Đề xuất đối với các rủi ro đã lựa chọn này sự giảm thiểu
đến giới hạn chấp nhận được với chi phí tối ưu. Rủi ro cần phải giảm thiểu đến một mức độ nhất định, khi mà chi phí để giảm thiểu rủi ro trở nên không cân xứng
khi so sánh với hạn chế rủi ro tương ứng (nguyên
lý ALARA).
4. Phân tích định nghĩa về lỗi của con người đối với việc bảo vệ thể
chất cơ sở hạ tầng quan trọng
Có thể trong giai đoạn tiếp theo (tùy chọn) khi đánh giá sự bảo vệ thể
chất của cơ sở cơ sở hạ tầng quan trọng người ta vẫn còn
quan tâm đến sự bảo vệ chế độ và bảo vệ
thể chất để xác định lỗi của con
người. Người ta nói đến sự đàm phán hoặc cố gắng đàm phán,
mà khi đó chúng đã vượt quá giá trị giới hạn của
các tham số cho trước về lỗi của con người. Điều
này có thể xảy ra do lỗi
hay sự thiếu tập trung tạm thời, khi mà ý
định của con người là đúng, nhưng thủ tục không
chính xác hoặc sự đào tạo và hướng dẫn không đầy đủ,
khi không chú ý đến sự bảo mật, họ không biết làm gì hoặc nghĩ rằng họ biết nhưng thực sự lại không biết. Những
sai lầm của loại này là rất nguy hiểm, bởi vì
"họ đã quyết định sai". Tiếp theo lỗi bị gây ra
bởi thiếu thể chất hoặc tinh thần không thích hợp để bảo vệ khả năng an ninh đối với hoạt động cho trước.
Sau đó, cũng có các
lỗi gây ra do thiếu động lực hoặc thiếu sự cẩn
thận trong việc
quyết định tuân thủ theo chỉ thị (thường người ta gọi đó là hành vi phạm tội, nhưng các lỗi này thường xuất hiện do sự ước tính
sai lầm tình hình với sự lựa chọn sau đó các chỉ thị sai lầm và thủ tục không chính xác) và cuối cùng là sự quản
lý các lỗi (kế hoạch được xây dựng không phù hợp, việc đào tạo
hướng dẫn không đầy đủ, không sử dụng kinh nghiệm từ những sai lầm trước đây và
các hành vi tương tự v.v...).
Định lượng sự thất bại của con người và ước tính xác suất khả
năng thất bại của con người có thể
được thực hiện
với giả thiết rằng các dự đoán chủ yếu dựa
trên các dữ liệu chung chung, được hỗ
trợ bởi số liệu
thống kê. Kết quả xác suất thất bại bao gồm những thất bại cơ
bản của con người. Định lượng có thể
được hỗ trợ bằng thực nghiệm. Tính toán xác suất lỗi
của con người dựa trên giả định
rằng lỗi này sẽ xảy
ra ở mức tương tự như trong quá khứ và một
phần của sự đánh giá dự đoán
không chắc chắn.
Phương pháp định
lượng lỗi của con người có rất nhiều, có thể lấy ví
dụ như phương pháp phân tích thống kê
ước đoán chủ quan, phương pháp so sánh cặp đôi, phương pháp TESE, phương pháp THERP, phương pháp ASEP, phương pháp HEART, phương pháp đồ
thị phụ thuộc IDA, phương pháp SLIM, phương pháp tương quan HCR, cơ
sở dữ liệu
của các đặc điểm
định lượng sự can thiệp của con người NUCLARR
và nhiều phương pháp khác. Từ thực tế có thể nhờ sự đơn giản hóa cho phép giới thiệu phương pháp TESEO,
nó xác định độ tin cậy các yếu tố của con người bằng 5 yếu tố phụ thuộc lẫn nhau. Đó là yếu tố loại hoạt động (thực hiện hành động), tiếp đến là theo yếu tố các điều
kiện và thời gian (các điều kiện đặc biệt và
điều kiện thích hợp), yếu tố phẩm chất cá nhân, yếu tố lo lắng, sự mệt mỏi và
căng thẳng và yếu tố ergonomic
(khoa nghiên cứu về lao động).
Kết quả có thể được đọc từ các bảng dựa trên
tích số của chỉ số
cũng được đọc từ
các bảng đối với từng yếu tố. Nếu
như tích số của tất cả 5 kết quả giá trị số học đạt được lớn hơn 1, giả định
rằng, sẽ xảy ra lỗi hệ thống, đó là một sự kiện đặc biệt.
Nếu kết quả nằm trong
khoảng 0,7 đến
0,9, tồn tại khả năng xảy ra tình huống khẩn cấp,
nằm trong phạm vi trong khoảng giữa 0
và 0,6 sẽ không có
trường hợp khẩn cấp xảy ra.
Sự xuất hiện lỗi của con người cũng có thể có ảnh hưởng
của môi trường và sự tương tác với các đối
tượng bảo vệ thể chất xung quanh. Để đánh giá các ảnh hưởng này cho phép sử
dụng phương pháp SHELL. Trong đó S – phần
mềm: thủ tục, biểu tượng, v.v...,
H - phần cứng: máy móc, ví dụ cụm bảo vệ trung tâm, E - môi trường, trong đó
công tác an ninh được thực hiện trong
dải S-H-L, L - tượng trưng cho
con người, cá nhân trong trọng tâm vấn đề và L
tiếp theo - cho thấy người kế tiếp,
mà trong công tác bảo vệ gặp phải. Trong khi phân tích sẽ xem xét các tác động của
từng yếu tố (từng chữ cái) lên con người.
Đó là ảnh hưởng của khách hàng đến an ninh (L-L), ảnh hưởng của các thiết bị
màn hình lên con người hay tác động của ghế lên hiệu suất làm việc của người điều khiển (L-H), cũng có thể nói
về các mối quan hệ và ảnh hưởng của
con người và khía cạnh phi vật chất, ví
dụ như hướng dẫn sử dụng mà
an ninh có thể sử
dụng, ảnh hưởng của danh mục dữ liệu (L-S) v.v...
5. Phương
pháp xác định trọng lượng khi đề xuất để giảm thiểu rủi ro đến mức thấp nhất
Trong thực tế có thể sử dụng cả các công cụ khác, chẳng hạn như "xác định trọng lượng (ưu tiên) khi đề xuất mức giảm thiểu
rủi ro". Phương
pháp xác định
trọng lượng có thể được chia theo các thông tin
cần thiết cho việc xác định trọng lượng. Các tiêu chí càng quan trọng bao nhiêu, thì chúng ta cần phải phân bố trọng lượng
lớn bấy nhiêu. Trọng lượng, ở đây là sự ưu tiên, luôn luôn
được chọn sao cho tổng trọng lượng của tất cả các tiêu chí là bằng 1. Chúng ta có thể
nói về việc thiết lập trọng
lượng các tiêu chí, không có thông tin về sự ưu tiên của các tiêu chí, khi
mà người nghiên cứu không thể quyết định về tầm quan trọng của các tiêu chí
để đánh giá các biến thể và đối với
từng tiêu chí được sắp xếp cùng một trọng
lượng.
Bằng biến thể khác người ta xác định
trọng lượng theo thứ tự thông tin về các biến thể ưu tiên, khi người
nghiên cứu có thể xác định
thứ tự quan trọng của các biến thể và ở
đây có thể áp dụng phương pháp thứ tự, trong đó
các biến thể giảm dần theo tầm quan trọng của chúng, hoặc
phương pháp so sánh cặp đôi (phương pháp Fuller), trong đó lần
lượt so sánh mỗi tiêu chí với nhau và xác định tiêu chí nào trong cặp là quan trọng hơn.
Bằng biến thể cuối cùng người ta xác định trọng
lượng từ thông tin về tiêu chí ưu
tiên, trong đó các nhà lãnh đạo có
thể không chỉ xác
định thứ tự quan trọng, mà
còn cả tỷ lệ quan
trọng giữa từng tiêu chí và sử dụng
hoặc phương pháp chấm điểm, trong đó tầm
quan trọng của các tiêu chí được đánh
giá bằng số điểm từ 1 khoảng thời gian định
trước. Tiêu
chí càng quan trọng bao nhiêu, thì số
điểm được chỉ định sẽ nhiều bấy nhiêu,
hoặc theo sự phân bổ Metfessel 100 điểm, trong đó tầm quan trọng của tiêu chí được đánh giá bằng tổng số điểm, khi mà tổng của tất
cả các điểm này phải bằng 100. Cũng có thể sử dụng phương pháp so sánh cặp đôi định lượng (phương pháp Saty), trong đó sẽ so sánh mỗi tiêu chí trong cặp với nhau.
Ngoài việc lựa
chọn các tiêu chí ưu tiên cũng sẽ xác định đối với mỗi cặp
tiêu chí giá trị của sự ưu tiên này.
6. Kết
luận
Các phương pháp định tính được sử dụng chủ yếu do thói quen. Các phương pháp phân tích định lượng và bán định lượng ngày nay ít được sử dụng trong các hệ thống quản lý rủi ro. Vấn đề nghiên cứu quản lý rủi ro bằng cách bảo vệ thể chất cơ sở hạ tầng quan trọng đến nay ít được sử dụng
trong hệ thống quản lý rủi ro. Ở đây chúng ta chủ yếu tập trung
vào các phương pháp phân tích
rủi ro được áp
dụng để xác
định và xem xét rủi
ro của các hành vi vi phạm pháp luật xảy ra đặc biệt trong việc bảo
vệ thể chất của các đối tượng của cơ sở hạ tầng quan trọng.
Chúng ta cũng làm quen với sự đánh giá
và phân loại các yếu tố con người
trong hệ thống và với tầm quan trọng của các mối đe dọa và hiện tượng
trong cơ sở hạ tầng quan trọng. Nhiều phương pháp đánh giá rủi ro được áp
dụng không chỉ trong lĩnh vực công
nghệ tập trung mà còn đối với lĩnh vực hàng
không và an toàn công trình
được nêu ra và họ
hiếm khi được sử dụng trong việc đánh giá bảo vệ thể chất
của cơ sở hạ tầng quan trọng. Vì vậy
ở đây cung cấp các giải pháp thay thế và các phương pháp trong hệ thống quản lý rủi ro với các ứng dụng của mỗi phương pháp bắt nguồn từ
lĩnh vực an
toàn khác .
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét