An toàn rủi ro trong kỹ thuật cơ khí

TÓM TẮT

Nội dung này bao gồm ba phần cơ bản. Phần đầu tiên liên quan đến việc giới thiệu về quản lý rủi ro - mô tả các khái niệm cơ bản như rủi ro, nguy hiểm, đánh giá rủi ro và nó cũng xem xét các quá trình được sử dụng trong quản lý rủi ro. Phần thứ hai liên quan đến việc phân loại kỹ thuật cơ khí. Trong phần thứ ba đề cập đến phương pháp xác định từng rủi ro khi gia công sản phẩm. Rủi ro ở đây không chỉ được xác định, mà còn rút ra từ chúng những hậu quả và các biện pháp phòng ngừa.

MỞ ĐẦU

Với sự bắt đầu của mỗi hoạt động trong đời sống con người sẽ gây ra các nguy cơ nhiều hoặc ít. Rủi ro gây nguy hiểm cho con người ngay cả trong những tình huống mà họ không bao giờ mong đợi. Thực tế này đối với chúng ta rất quan trọng trong việc quản lý doanh nghiệp. Mục tiêu của chúng ta là để giảm thiểu đến mức thấp nhất tất cả các nguy cơ và mối đe dọa đối với con người tại nơi làm việc. Để thực hiện mục đích này người ta phải tiến hành quản lý rủi ro hay quản lý các nguy cơ mất an toàn. Quá trình này nhằm cố gắng để ngăn chặn tác động của các rủi ro hiện tại và tương lai, đánh giá, phân tích và sau đó loại bỏ hoặc ít nhất là hạn chế đến mức thấp nhất rủi ro bằng các biện pháp phòng ngừa hoặc bảo vệ an toàn.

QUẢN LÝ RỦI RO – các khái niệm cơ bản

Khái niệm cơ bản của quản lý rủi ro là khái niệm rủi ro. Khái niệm lịch sử này xuất hiện từ thế kỷ 17, lần đầu tiên trong mối liên quan đến bơi thuyền. Nguyên bản tiếng Ý "risico" đã chỉ ra những cái bẫy mà những người bơi lội có thể tránh được. Sau đó, nó đã được hiểu như là việc "tiếp xúc với hoàn cảnh bất lợi." Theo giải thích hiện nay thì rủi ro thường được hiểu là nguy cơ xâm nhập thiệt hại, nguy hiểm mất mát hoặc phá hủy. Định nghĩa về rủi ro có rất nhiều và rất khác nhau. Đối với mục đích của chúng ta, xác định nguy cơ là sự kết hợp của mức độ nghiêm trọng của thiệt hại có thể xảy ra và xác suất xuất hiện của những mối nguy này trong một sự kiện nguy hiểm xác định.

Một khái niệm quan trọng khác trong lĩnh vực này là định nghĩa của quản lý rủi ro, nó có thể được định nghĩa như là việc áp dụng hệ thống các chính sách, thủ tục và thực tiễn quản lý để giải quyết nhiệm vụ phân tích, đánh giá và quản lý rủi ro.

Khái niệm rủi ro theo bản năng liên quan với nguy hiểm. Nguy hiểm là một yếu tố rất quan trọng của mối đe dọa, đặc trưng của nó phụ thuộc vào bản chất nguồn gốc của mối đe dọa và ảnh hưởng đến đặc tính của các tình huống nguy hiểm. Bằng biểu hiện cuối cùng chúng ta đã xác định đánh giá rủi ro, đó là một hệ thống kiểm tra tất cả các khía cạnh của công việc được tiến hành để điều tra những gì có thể gây ra thương tích hoặc thiệt hại, cho dù mối đe dọa có thể được loại bỏ và nếu như không được loại bỏ, là các biện pháp ngăn chặn hoặc bảo vệ để kiểm soát rủi ro tồn tại hoặc có thể tồn tại.

Nguyên tắc cơ bản của quản lý rủi ro

Quá trình quản lý rủi ro quá trình (hình 1) bao gồm một loạt các bước logic, chúng có nhiệm vụ xác định, phân tích và ước lượng rủi ro ban đầu hoặc tình huống nguy hiểm. Nguy cơ dự kiến ​​sẽ được đánh giá và quyết định về sự cần thiết để có biện pháp phòng ngừa. Nếu như cần phải có biện pháp phòng ngừa, cần lựa chọn và thực hiện các biện pháp phòng ngừa thích hợp. Hiệu quả của biện pháp này phải được kiểm tra bằng việc dự đoán các nguy cơ mới, ước tính nguy cơ phải được đánh giá lại từ đầu và quyết định lại từ đầu biện pháo phòng ngừa nó. Quá trình này được lặp đi lặp lại nếu như chưa đạt được cái gọi là sự an toàn đầy đủ.

Ở đây chúng ta sẽ nhận được một khái niệm quan trọng khác và đó là hạn chế rủi ro. Điều đó cho thấy nguy cơ cao nhất có thể, mà liên quan đến việc kiểm tra thực thể chúng ta có thể chịu đựng được, bởi vì nó xuất hiện như dạng có thể chấp nhận được. Sự chấp nhận chung của nguy cơ này có thể trong sự phụ thuộc vào dạng xã hội và vùng khác nhau bởi vì nó phụ thuộc vào xã hội phát triển, hệ thóng pháp luật, truyền thống văn hóa v.v...

Trong trường hợp từ rủi ro ban đầu của một tình huống nguy hiểm nhất định đã làm giảm sự trợ giúp của sự bảo vệ đầy đủ và các biện pháp an toàn để hạn chế rủi ro, chúng ta nói về sự an ninh đầy đủ như trên đã đề cập.

Xác định các rủi ro

Rủi ro được đặc trưng bởi hai yếu tố cơ bản:

- Quy mô của thiệt hại có thể phát sinh trong một sự kiện nguy hiểm cụ thể

- Xác suất xuất hiện sự thiệt hại này - nguy cơ có thể liên quan đến thiệt hại của các đặc trưng khác nhau. Có thể là thiệt hại về sức khỏe, tài sản hoặc môi trường sống.

Cả hai yếu tố này được xác định bởi nhiều yếu tố xung quanh, chúng ảnh hưởng lẫn nhau. Nếu như một vài yếu tố xung quanh có tính quyết định thay đổi, sẽ thay đổi cả các mối nguy. Phân tích rủi ro sẽ nghiên cứu chi tiết cả hai yếu tố này.

Khi xác định các rủi ro thì điều quan trọng là sự nhận thức của nó. Rủi ro luôn luôn nên được xem như là một thành phần của đặc tính tiêu cực và hậu quả không mong muốn bởi vì nó tạo ra khả năng xuất hiện thiệt hại hoặc mất mát.

Phân tích rủi ro

Phân tích rủi ro là một quá trình được thực hiện qua ba bước:

- Giới hạn đối tượng phân tích rủi ro

- Xác định từng mối nguy hiểm

- Dự đoán rủi ro

Bước đầu tiên, bằng cách giới hạn đối tượng phân tích rủi ro, thiết lập các đạo luật giới hạn đối tượng kiểm tra từ phương diện mục đích, chức năng và việc sử dụng của nó và từ sự tác động của môi trường xung quanh.

Việc xác định tất cả các mối nguy là bước thứ hai của sự phân tích rủi ro và dựa trên bản chất chính xác của từng nguồn nguy hiểm và trong khi xác định đặc tính của từng mối nguy hiểm. Việc xác định tất cả các nguồn gốc nguy hiểm đã được thực hiện trong việc kiểm tra lần đầu tiên đối tượng phân tích rủi ro sau khi đã giới hạn nó.

Bước thứ ba là để ước tính nguy cơ. Được thực hiện bằng cách xác định các yếu tố rủi ro nói trên. Việc xác định những yếu tố này là rất khó khăn, đôi khi thậm chí là không thể, và do đó trong nhiều trường hợp chỉ ước tính bằng thực hiện phân tích hậu quả và phân tích tần số. Mục đích của phân tích hậu quả là xác định chính xác nhất loại thiệt hại có thể và tiếp tục ước tính mức độ nghiêm trọng của tác động xấu. Mục đích của phân tích tần số sau đó sẽ là xác định chính xác nhất khả năng xảy ra thiệt hại tiềm năng. Trên cơ sở kết hợp các kết quả của cả hai sự phân tích này sau đó có thể thực hiện đánh giá rủi ro một cách toàn diện.

Tùy thuộc vào quá trình sử dụng người ta chia các phương pháp phân tích rủi ro  thành:

- Phương pháp suy đoán – giả định sự kiện cuối cùng (ví dụ sự thiệt hại) và khấu trừ là tìm kiếm nguyên nhân

- Phương pháp quy nạp - chúng ta giả thiết một số lỗi và theo dõi hậu quả xảy ra

Theo phương pháp thể hiện nguy cơ và yếu tố của nó người ta chia phương pháp phân tích rủi ro  thành:

- Phương pháp định lượng - dựa trên các tính toán toán học, thể hiện nguy cơ và yếu tố của nó bằng số lượng cụ thể của các yếu tố cụ thể

- Phương pháp định tính - rủi ro được thể hiện bằng văn bản mô tả hoặc biểu tượng

Phòng ngừa rủi ro

Phòng ngừa rủi ro, nếu như đã được thực hiện trong giai đoạn thiết kế và lập kế hoạch, thì việc bảo vệ trước các mối nguy sẽ là rẻ nhất và hiệu quả nhất. Vì vậy, việc quản lý rủi ro cũng được nhấn mạnh cao nhất và được ưu tiên hơn so với các biện pháp phòng ngừa khác.

Rủi ro mà không thể được loại bỏ trực tiếp tại nguồn bằng các biện pháp an toàn, cần phải được thực hiện bằng các biện pháp bảo vệ. Các biện pháp bảo vệ được chia thành biện pháp kỹ thuật và biện pháp tổ chức. Quản lý rủi ro sẽ ưa tiên trong trường hợp, khi mà có thể, luôn là biện pháp kỹ thuật, bởi vì biện pháp tổ chức ít được sử dụng nhất và việc sử dụng chúng chỉ cho phép trong trường hợp, khi mà khong thể sử dụng biện pháp kỹ thuật. Lý do là sự phụ thuộc của biện pháp tổ chức vào yếu tố con người.

Các biện pháp bảo vệ được thực hiện không được làm giảm đáng kể khả năng sử dụng thực thể cho mục đích của nó.

PHÂN LOẠI CÔNG NGHỆ CƠ KHÍ

Về bản chất công nghệ cơ khí cung cấp kết quả của quá trình - sản phẩm. Tuy nhiên, sản phẩm cuối cùng có thể phát sinh, chẳng hạn như công nghệ cung cấp tất cả các yêu cầu cần thiết như nguyên liệu chủ yếu và năng lượng.

Việc phân loại cơ bản kỹ thuật công nghệ được thể hiện trong hình 2, công nghệ được chia thành:

- Sản xuất bán thành phẩm

- Gia công chi tiết

- Lắp ráp sản phẩm

Hình 1: Phân loại công nghệ cơ khí

Sản xuất bán thành phẩm tiếp tục được chia thành:

- Sản xuất với sự thay đổi hình dạng mà không làm phá vỡ liên kết của vật liệu

- Sản xuất với sự thay đổi tính chất vật liệu

Gia công chi tiết sản phẩm được chia thành:

- Gia công với sự thay đổi tính chất vật liệu

- Gia công với sự thay đổi hình dạng khi phá vớ sự liên kết

XÁC ĐỊNH MỐI NGUY KHI GIA CÔNG

Khi xác định rủi ro việc quan trọng nhất đầu tiên là xác định nguồn gốc. Nguồn gốc của mối nguy hiểm là từng yếu tố, mà nó là nguyên nhân cơ bản của một hoặc nhiều mối nguy hiểm. Tính chất của nguồn gốc là sự nguy hiểm, trong đó một số nguồn nguy hiểm với số bản chất nguy hiểm của mình và một số đó trở thành nguy hiểm cho đến sau khi cung cấp năng lượng bên ngoài.

Để xác định các rủi ro khi gia công các nguồn gốc đã được lựa chọn theo hai cách. Đầu tiên, nói chung, như là một nguồn áp dụng cho toàn bộ công việc gia công, và sau đó nguồn được áp dụng cho từng công đoạn cụ thể. Tổng quan về các nguồn được đưa ra trong bảng 1.

Nguồn rủi ro nói chung	Nguồn của các loại máy gia công
Vị trí làm việc	Máy tiện con tu
Môi trường làm việc (âm thanh, rung động, vòi phun, v.v...)	Máy tiện đứng
Dung dịch cắt gọt	Máy tiện quay
Thiết bị điện	Máy khoan
Hoạt động	Máy bào
	Máy gia công
	Máy phay
	Máy mài
	Máy cắt vật liệu

Bảng 1: Nguồn của rủi ro

Trong các bảng sau là những ví dụ khái quát của các nguồn gốc cũng như với các nguy cơ sắp xảy ra, hậu quả có thể xảy ra và các biện an toàn phù hợp.

Nguồn gốc	Rủi ro	Hậu quả của rủi ro	Biện pháp phòng ngừa
Vị trí làm việc	Không gian bố trí máy móc không phù hợp	Bị nghiền nát, bị mắc kẹt, rơi ngã từ trên cao, gãy xương	Điều chỉnh bậc lên xuống, cầu thang, lối ra có tay vịn, nền đất
Tiếng ồn	Tiếng ồn vượt quá ngưỡng cho phép	Thiếu tập trung và chú ý trong công việc	Lắp ráp máy móc theo hướng dẫn của nhà sản xuất, cách điện, sử dụng trang bị chống ồn
Ánh sáng	Giảm tầm nhìn	Người điều khiển máy móc đi vào vùng không an toàn, bị mắc vào máy, rơi ngã	Bố trí máy móc vào vị trí có ánh sáng tự nhiện theo điều kiện thích hợp nhất, thiết lập vùng có ánh sáng nhân tạo thích hợp và đầy đủ
Vòi phun	Loại bỏ vòi phun	Vết thương trên tay	Sử dụng bàn chải, lưới lọc
Dung dịch cắt gọt	Chảy tràn, phun nước làm mát	Té ngã, ô nhiễm nước ngầm, ảnh hưởng đến môi trường làm việc và môi trường sống	Lắp đặt nắp bảo vệ, điều chỉnh vòi phun nước làm mát, hệ thống thu gom phù hợp
Thiết bị điện	Máy móc hoạt động không có công tắc	Ngắt kết nối từ máy với tất cả các nguồn năng lượng ngoài ý muốn	Lắp đặt công tắc chính
Bụi	Phân tán các hạt bụi	Suy giảm hoạt động hệ thống hô hấp, ảnh hưởng thị lực, làm hư hỏng các bộ phận chuyển động của thiết bị máy móc	Lắp đặt cho máy móc một thiết bị riêng biệt để hút không khí ô nhiễm từ khu vực gia công

Bảng 2: Xác định rủi ro các nguồn chung

Nguồn gốc	Rủi ro	Hậu quả của rủi ro	Niện pháp phòng ngừa
Máy tiện con tu	Ma sát trong các bề mặt tiếp xúc của các con tu máy tiện	Làm lỏng chi tiết, vướng mắc vào người	Bôi trơn thường xuyên theo hướng dẫn của nhà sản xuất
Máy khoan	Tự dịch chuyển trục chính sang vị trí thấp hơn	Máy móc, thiết bị bị hư hỏng, mắc vào người	Cân bằng độ nâng trục chính
Máy bào	Bàn cặp vượt quá giới hạn của ổ đỡ	Va chạm vào người	Hàng rào bảo vệ, lan can, mở rộng kích thước không gian
Máy phay	Quay đầu cuối trục ở mặt sau	Mắc vào quần áo và tóc	Lắp đặt nắp bảo vệ

Bảng 3: Xác định các rủi ro đối với các máy công cụ

 

KẾT LUẬN

Làm việc với máy công cụ có thể được coi là rất nguy hiểm, bởi vì mọi hoạt động của con người, liên kết với một máy móc hay thiết bị phức tạp là nguy hiểm hơn so với khả năng mắc lỗi của con người cùng với kỹ thuật. Mỗi máy móc hoặc thiết bị, được thiết kế và tạo ra bởi con người, được thực hiện với ý tưởng làm giảm sức lao động của con người. Với mỗi công nghệ mới như vậy lại gây ra đối với con người nhiều mối đe dọa mới có thể. Khi gia công xu hướng này có chiều hướng giảm đi, bởi vì ở máy gia công mới, thiết bị điều khiển an toàn hoàn toàn bằng kỹ thuật số, nguy cơ mất an toàn được loại bỏ đáng kể. Tuy nhiên không bao giờ các nguy cơ được loại bỏ hoàn toàn, bởi vì vai trò của con người vẫn đóng một phần quan trọng. Xác định các mối nguy hiểm có thể xảy ra kịp thời và thực hiện các biện pháp phòng ngừa an toàn tiếp theo là rất quan trọng. Sức khoẻ con người luôn là điều quý giá nhất, cái mà con người cần có.